लोक सेवा : अति महत्वपूर्ण समसामयिक जानकारीहरु

१. ICC महिला  T20  विश्व कप २०२०

u आयोजक - अस्ट्रेलिया

u आयोजना  मिति - २१ Feb देखि ८ March २०२०

u सहभागी राष्ट्रहरु  - ८

u विजेता - अस्ट्रेलिया , [भारत ८५ रन ले पराजित]

u उपविजेता - भारत

u सर्बाधिक रन - बेथ मोनी [ Beth Mooney, Aus ] २५९ रन

u सर्बाधिक विकेट - मेगन स्चुत्ता [ Megan Schutta, Aus, ] १३ विकेट

२. नयाँ प्रदेश प्रमुखहरुको नियुक्ती

u वि. स २०७६ कात्तिक १८ गते

३.दिल्लीमा जनस्वास्थ्य संकटकाल घोषणा

u सन २०१९ नोभेम्वर २ मा

u अत्यधिक वायु प्रदूषणका कारण

u संकटकालका कारण ५ नोभेम्बरसम्मका लागि सबै स्कुल बन्द हुने

u विश्व स्वास्थ्य संस्थाले तोकेको मापदण्डभन्दा दिल्लीमा २० गुणा बढी वायु प्रदूषण भएको

u दिल्लीका मुख्य मन्त्री अरविन्द्र केजरीवालले छिमेकी राज्य हरियाणा र पन्जावका का किसानले जलाएको परालका कारण दिल्लीमा वायु प्रदूषण बढी भएको बताउँदै आएका छन् साथै दीपावलीमा पटका पड्किए । दीपावलीको भोलिपल्ट बिहान सहर धुवाँमय बनेको थियो ।

u एयर क्वालिटी इन्डेक्स ०–५० को बीचमा रहेको खण्डमा राम्रो मानिन्छ । ५१–१००को बीचलाई सन्तोषजनक मानिन्छ । १०१ देखि २०० को बीचलाई औसत मानिन्छ भने २०१ देखि ३०० सम्मको अवस्थालाई खराब मानिन्छ र ३०१ देखि ४०० सम्मको बीचको अवस्थालाई निकै खराब र ४०१ देखि ५०० सम्मको अवस्थालाई गम्भीर मानिएको छ ।

u दिल्लीका केही स्थानमा ५०० भन्दा बढि एयर क्वालिटी इन्डेक्स देखिएको छ ।

४.जलविद्युत क्षेत्रमा हालसम्मकै सबैभन्दा ठूलो वैदेशिक लगानी

u ‘माथिल्लो त्रिशुली-१’ मा

u २ सय १६ मेगावाट उत्पादन क्षमताको

u ४५ करोड ३१ लाख ४० हजार अमेरिकी डलर

u कोरियाली कम्पनी ‘नेपाल वाटर एन्ड इनर्जी डेभलपमेन्ट कम्पनी (एनडब्लूइडिसी)ले विश्व बैंकसहित ९ अन्तर्राष्ट्रिय वित्तीय संस्था लगानी साझेदारसंग वि.स २०७६ कार्तिक १५ मा उक्त लगानीका लागि सम्झौता गरेको छ

u ६४ करोड ७३ लाख अमेरिकी डलर लागत अनुमान गरिएको •उक्त आयोजनामा ४५ करोड ३१ लाख ४० हजार अमेरिकी डलर ऋण र बाँकी लगानी एनडब्लूइडिसीको स्वपूँजी रहने

u सन् २०२४ सम्ममा निर्माण सम्पन्न गर्ने लक्ष्य राखिएको

५.  नेपालमा बोलिने भाषाको सङ्ख्या १२९ पुग्यो

u नेपालमा १२३ भाषा बोलिने गरेकोमा ६ वटा नयाँ भाषाको पहिचान भएको छ

u भाषा आयोगले २०७६ कात्तिक १८ गते राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसमक्ष पेस गरेको वार्षिक प्रतिवेदनमा नयाँ भाषाको पहिचानलाई संस्थागत गरिएको छ

u पहिचान भएका नयाँ भाषामा ;-
१.राना थारु ⇨कञ्चनपुर
२.नार फु ⇨मनाङ
३.चुम (स्यार) ⇨गोरखा
४.नुब्री (लार्के) ⇨गोरखा
५.पोइके ⇨डोल्पा
६.सेराके (सेके) ⇨मुस्ताङमा बोलिने

u भाषा आयोगका अध्यक्ष डा. लवदेव अवस्थीले आयोगको वार्षिक प्रतिवेदन राष्ट्रपति भवन शीतल निवासमा राष्ट्रपतिसमक्ष पेस गरेका थिए

६.ज्ञानेन्द्र राष्ट्रिय क्रिकेट टोलीको कप्तान

u ज्ञानेन्द्र मल्ल

u वि. स. २०७६ कात्तिक १३ गते

u उनी सन् २००९ देखि राष्ट्रिय टोलीका उप-कप्तान रहि आएका थिए।

७.हिमाल आरोहणमा नेपाली युवाको नौलो किर्तिमानी

u नेपाली आरोही निर्मल पुर्जाले बनाए

u सात महिनामा ८ हजार मिटरभन्दा अग्ला १४ वटै हिमाल चढेर

u ब्रिटिस सेनामा काम गरिसकेका ३६ वर्षीय निर्मल पुर्जाले २०७६ कात्तिक १२ गते चीनको शीशापाङ्मा हिमालको चुचरोमा पुगेर आफ्नो कार्य पूरा गरेका हुन्

u उनले चढेका हिमाल र सफल आरोहणको मिति:

u अन्नपूर्ण, नेपाल, एप्रिल २३

u धौलागिरी, नेपाल, मे १२

u कञ्जनजङ्गा, नेपाल, मे १५

u सगरमाथा, नेपाल, मे २०

u लोत्से, नेपाल, मे २२

u मकालु, नेपाल, मे २४

u नाङ्गापर्वत, पाकिस्तान, जुलाई ३

u जी १, पाकिस्तान, जुलाई १५

u जी २, पाकिस्तान, जुलाई १८

u के २, पाकिस्तान, जुलाई २४

u ब्रोड पिक, पाकिस्तान, जुलाई २६

u चो यू, नेपाल, सेप्टेम्बर २३

u मनास्लु, नेपाल, सेप्टेम्बर २७

u शीशापाङ्मा, चीन, अक्टोबर २९

u यसअघि यो कीर्तिमान पोल्याण्डका जेर्जी कुकुक्जाको नाममा (८ वर्ष लगाएर सन् १९८७ मा) थियो ।

८. Doing business index 2020

u नेपाल ९४ औ स्थानमा

u जम्मा १९० देश मध्ये

u नेपाल पहिलो पटक १०० राष्ट्र भित्र परेको

u नेपाल २०१९ मा ११० औ स्थानमा थियो

u डुईङ विजनेसका १० सुचक मध्ये नेपालको ५ मा सुधार, २ मा स्थिर र ३ वटा सुचकमा गिरावट आएको

u दक्षिण एसियामा नेपाल तेस्रो स्थानमा रहेको छ

u शीर्ष स्थानमा ५ राष्ट्र क्रमश; -

u पहिलो ⇨न्युजिल्याण्ड

u दोस्रो ⇨सिंगापुर

u तेस्रो ⇨हङकङ्

u चौथो ⇨डेनमार्क

u पाचौ ⇨दक्षिण कोरिया रहेका

u ब्यापार व्यवसाय गर्ने वातावरणलाई लिएर विश्व बैंकले हरेक वर्ष डुइङ बिजनेश रिपोर्ट सार्वजनिक गर्दै आएको छ !

९.जापानी सम्राट्को राज्यारोहण

u जापानका सम्राट् नारूहितोले

u सन 2019 अक्टोवर 22 मा औपचारिक राज्यारोहण गरेका

u पिता अकिहितोले राजगद्दी परित्याग गरेपछि ५९ वर्षीय नारूहितो गत मे १ मा जापानको सम्राट् बनेका थिए

१०.विश्वको सबैभन्दा पुरानो प्राकृतिक मोती

u यूनाइटेड अरब इमिरेट्स (यूएई)को राजधानी अबु धाबीनजिकै (अक्टोवर 22 मा) एउटा टापुमा फेला परेको

u आठ हजार वर्ष पुरानो उक्त मोती फेला परेको थियो।

u उक्त मोती इसापूर्व ५८०० देखि ५६०० बीचको हुन सक्ने बताएका छन्।

u "अबु धाबी पर्ल" नाम दिइएको उक्त मोती अक्टोबर ३० देखि सुरु हुने लूभ्र अबु धाबी प्रदर्शनीमा राखिनेछ

११.राजा महा वाचिरालङ्कनले खोसे 'पत्नी'का सबै राजकीय उपाधि

u 22 अक्टोबर 2019 मा

u उनले विश्वासघात गरेको आरोप लगाउँदै राजाले यो निर्णय लिएका हुन्

u सिनीनात वङ्वाचिराफाक 'महत्वाकाङ्क्षी' बनेकी र उनले 'आफूलाई महारानीको हैसियतमा पदोन्नति गर्ने प्रयास गरेको' उल्लेख छ।

u मेजर जेनरल सिनीनात तालिमप्राप्त विमानचालक, नर्स र अङ्गरक्षक हुन्।

१२.दुई महिला वैज्ञानिकद्वारा अन्तरिक्षमा सँगै हिँडेर नयाँ कीर्तिमान

u सन 2019 अक्टोवर 18 मा

u नासाका अन्तरिक्षयात्री क्रिस्टिना कोक र जेसिका मिअरले सँगसँगै अन्तरिक्षयानबाहिर निस्किएर 'स्पेसवाक'को नयाँ कीर्तिमान बनाएका छन्

u अमेरिकी अन्तरिक्ष निकाय नासाका अनुसार कोक यसअघि चारचोटि अन्तरिक्षयानबाहिर निस्किसकेकी थिइन् तर मिअरका लागि यो पहिलो त्यस्तो अनुभव थियो।

u मिअर अन्तरिक्षमा हिँड्ने पन्ध्रौँ महिला हुन्।

u रुसकी स्भित्लाना सभित्स्काया अन्तरिक्षमा हिँड्ने प्रथम महिला हुन्।(जुलाई २५, १९८४ )

१३.नौबीसे–नागढुंगा सुरुङमार्गको शिलान्या

u वि. स. २०७६ कात्तिक ४ गते

u प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले शिलान्यास गरेका

u २.७ किलोमिटर लामो हुने (प्रवेश मार्गसहित ५.५६ किमी)

u यो आयोजना राष्ट्रिय गौरवको योजनामा समेटिएको

u जम्मा लागत २२ अर्व मध्ये जापान सरकारको करिब १६ अर्ब सहुलियत ऋण र वाकी नेपालकै लगानीमा

u निर्माण ३ वर्ष ६ महिनामा सक्ने लक्ष्य राखिएको

u निर्माणको लागि असोज ६ गते जापानस्थित हाजमा आङदो कर्पोरेशनसँग सम्झौता भएको

१४.राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को लोगो र नारा सार्वजनिक

u वि.स.२०७६ कात्तिक ३ मा

u केन्द्रीय तथ्यांक विभागले सार्वजनिक गरेको

u नारा:-"मेरो गणना मेरो सहभागिता"

u जनगणना २०७८ जेठ २५ देखि असार ८ गतेसम्म हुने छ.!

१५.‘राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्र’ स्थापना

u वि.स. २०७६ कात्तिक १ गते उद्घाटन गरिएको

u महावीर पुनको नेतृत्वमा

u काठमाण्डौको कीर्तिपुरस्थित त्रिभुवन विश्वविद्यालय परिसरमा निर्माण गरिएको

u झण्डै ८ करोडकाे लगानीमा केन्द्र स्थापना गरिएको हो

u युवा वैज्ञानिक तथा सामाजिक अभियन्ता पुन केन्द्रका अध्यक्ष हुनुहुन्छ

१६. इस्लामिक स्टेटका प्रमुख मारिए

u अबु बकर अल-बग्दादी

u सन २०१९ अक्टोवर २६ मा मारिए

u डोनाल्ड ट्रम्पले अक्टोवर २७ मा घोषणा गरेका छन्

u अमेरिकी फौजद्वारा सिरियामा मारिएका

u बग्दादीलाई अमेरिकी सैन्य कुकुरहरूले सुरूङभित्र लखेट्दै गएपछि उनले सुसाइड (बमजडित) भेस्ट पड्काएका थिए। सोही क्रममा उनका तीन सन्तानको समेत निधन भएको ट्रम्पले बताए

u धेरै वर्ष लुकेर बसेका बग्दादीलाई यसै चिन्न सकिन्थेन। बग्दादीको सही पहिचान गर्न अमेरिकी सेनाले उनको डिएनए घटनास्थलमै लिएर गएका थिए। बग्दादी मारिएपछि त्यहीँ उनको डिएनए परीक्षण गरिएको थियो

u बग्दादीलाई खोज्न र मार्न प्रयोग भएको अमेरिकी सैन्य कुकुरको नाम कोनान हो

u पश्चिमी सिरियाको बरिशा क्षेत्र बग्दादी लुकेको गाउँ हो

को थिए अल-बग्दादी?

u विश्वका सबैभन्दा खोजी गरिएका व्यक्ति(most wanted)

u सन् २०११ को अक्टोबरमा अमेरिकाले बग्दादीलाई आधिकारिक रूपमा आतङ्ककारी तोक्दै उनको पक्राउ वा मृत्यु हुने गरी कसैले सूचना दिएमा एक करोड डलरको पुरस्कार घोषणा गरेको थियो।

आईएस को हुन्?

u सिरिया र इराकको ठूलो भूभागमाथि कब्जा जमाएरको आतंकवादी संगठन हो

u आइसिसले लामो समयसम्म आतंकवादी गतिविधि चलाउँदै आएको थियो।

पछिल्लो समय आइसिसले ६ महिनाअघि श्रीलंकाका विभिन्न ठाउँमा आक्रमण गरेको थियो जसमा २५९ जनाको मृत्यु भएको थियो

१७. NRNA को नयाँ अध्यक्ष चयन

u कुमार पन्त निर्वाचित भएका छन्

u वि.स २०७६ कात्तिक १ मा

u गैरआवासीय नेपाली संघको नयाँ कार्यकालका लागि असोज ३० मा निर्वाचन भएको

u आफ्ना प्रतिस्पर्धी कुल आचार्यलाई परास्त गर्दै पन्त विजयी बनेका